Niahledziačy na histaryčnuju kaštoŭnaść i pieryjadyčnyja skandały z budaŭničymi pracami, jakija zakranajuć staryja pomniki i pachavańni, čynoŭniki nie płanujuć nadavać achoŭny status byłym jaŭrejskim mohiłkam.
Adkaz Upraŭleńnia kultury Minharvykankama na zvarot nakont ziemlanych rabot pa Kalektarnaj vulicy ŭzdoŭž terytoryi byłych jaŭrejskich mohiłak apublikavaŭ telehram-kanał «Spadčyna».
Budoŭla na miescy niadaŭna źniesienaj Histaryčnaj majsterni imia Leanida Levina pryviała da prakładki inžyniernych sietak pa ŭskrainie byłych mohiłak. U pačatku lutaha ŭ vykapanaj tranšei ŭ ziamli byli vyjaŭlenyja kala dziasiatka jaŭrejskich nadmahillaŭ (macevaŭ), a taksama frahmienty histaryčnaj mohiłkavaj bramy.
U vyniku rozhałasu raboty byli spynienyja, choć čynoŭniki i admaŭlali, što tranšeja prakładzienaja praz mohiłki.
Jak paviedamlajecca ŭ adkazie, pradstaŭniki Instytuta historyi NAN Biełarusi praviali ahlad terytoryi i pryjšli da vysnovy, što ŭ tranšejach i advale hruntu nie zafiksavany kulturny słoj, čałaviečyja reštki ci inšyja archieałahičnyja znachodki. Što vyhladaje davoli dziŭna, bo havorka idzie pra centr horada.
Što budzie z nadmahillami i frahmientami bramy
U adkazie paviedamlajecca, što administracyja Maskoŭskaha rajona razam ź Mižnarodnym adukacyjnym centram imia Jahanesa Rau maje namier raźmiaścić vyjaŭlenyja jaŭrejskija macevy ŭ miemaryjalnym parku na miescy mohiłak, na poŭnač ad miesca znachodki, pobač z raniej vyjaŭlenymi nadmahillami.
Frahmienty muravanych i mietaličnych kanstrukcyj, elemienty dekoru kolišniaj bramy, jakija b mahli dazvolić u budučyni dakładna rekanstrujavać stračany pomnik, buduć vykarystanyja ŭ budučaj ekspazicyi Histaryčnych majsterniaŭ imia Leanida Levina paśla zakančeńnia rekanstrukcyi budynka.
Heta nie pieršy vypadak, kali budaŭničyja raboty zakranajuć staryja pomniki i pachavańni. U 2019 hodzie pry budaŭnictvie treciaj linii mietro tut byli raskapanyja nadmahilli i navat čałaviečyja pareštki. Ale niahledziačy na heta, čynoŭniki nie płanujuć nadavać achoŭny status byłym jaŭrejskim mohiłkam.
Pavodle infarmacyi, jakaja była pieradadziena čynoŭnikam ź Instytuta historyi, mohiłkam XIX — pieršaj pałovy XX stst. nie nadajecca status pomnika archieałohii. Ale ŭ Kodeksie ab kultury nasamreč takoha abmiežavańnia niama.
U 2019—2020 hadach, jak paviedamlajecca ŭ adkazie, nieadnarazova pastupali prapanovy ab nadańni terytoryi byłych jaŭrejskich mohiłak statusu historyka-kulturnaj kaštoŭnaści. Adnak jany byli adchilenyja praź nibyta nieadpaviednaść zakanadaŭstvu.
Heta aznačaje, što vypadki budaŭničych rabot na byłych jaŭrejskich mohiłkach, chutčej za ŭsio, paŭtoracca ŭ budučyni. Ale jość i stanoŭčy momant: frahmienty histaryčnaj bramy nie zakapajuć nazad, a vystaviać na pakaz.
Budaŭničyja raboty na jaŭrejskich mohiłkach u Minsku spynieny
U Minsku praź jaŭrejskija mohiłki prakłali tranšeju. Ź ziamli vyciahnuli mnostva nadmahillaŭ
Jak vyhladaje suśvietna viadomaja jaŭrejskaja sieminaryja ŭ Vałožynie paśla restaŭracyi — šmat FOTA
U Minsku całkam źnieśli budynak Histaryčnaj majsterni na miescy byłoha hieta FOTA
Kamientary
Ilustracyja jak prostyja ščyryja etnaviaskoŭcy staviacca da habrejaŭ. Ale prykładna tak sama jany staviacca da “lachaŭ”, da “žmmudzinskich letuvisaŭ” i mnohich inšych. Prosta nie treba mieć iluzij na ich kont.
"vid́majavid́ma
20.02.2025
u majoj babulečki niama pomnika... tam ža - u lesie pachavany moj tata, dziadula... tam babulečka pakazvała mnie zvyčajnyja zamšełyja kamiani, kažučy - tut toj pachavany... tut taja...
prostym biełarusam nie było kali, jak i za što (za jakija šekieli) ,,pomniki,, saaružać
maje prodki žyvuć u pamiaci majoj"