«Mierc budzie padtrymlivać demakratyčnyja siły Biełarusi, a nie Łukašenku»

— Vyniki vybaraŭ, jakija adbylisia ŭ Hiermanii, zbolšaha viadomyja, chacia zachoŭvajecca intryha, ci prajšoŭ u Bundestah Sajuz Sary Vahienkniecht. Tym nia mienš, jakaja najbolš imaviernaja ŭradavaja kaalicyja? Ci moža jana być stvoranaja ŭžo litaralna siońnia?

— Nie, učora Frydrych Mierc, lidar pieramožcaŭ na vybarach — chryścijanskich demakrataŭ, kazaŭ pra spadzieŭ, što novaja ŭradavaja kaalicyja budzie stvoranaja da Vialikadnia. A heta — kaniec krasavika. Inšymi słovami, novy ŭrad udasca sfarmavać za dva miesiacy. Skład kaalicyi zaležyć ad taho, ci ŭvojdzie ŭ Bundestah Sajuz Sary Vahienkniecht. Pavodle padlikaŭ, im nie chapaje zusim niašmat. Miarkujučy pa ŭsim, hetaja partyja budzie patrabavać pierapadliku hałasoŭ.

Dyk voś, kali hety sajuz nie ŭvojdzie ŭ parłamient, tady budzie «vialikaja kaalicyja» CHDS/CHSS i sacyjał-demakrataŭ. Kali ž Sajuz Sary Vahienkniecht apyniecca ŭ Bundestahu, hałasoŭ dźviuch partyj dla stvareńnia ŭrada budzie niedastatkova i daviadziecca zaprasić u kaalicyju i «Zialonych». Mierc i raniej kazaŭ, i ŭčora paŭtaryŭ, što varyjant kaalicyi CHDS/CHSS z ultrapravaj «Alternatyvaj dla Hiermanii», jakaja na ŭčarašnich vybarach zaniała druhoje miesca, vyklučany.

— Kaalicyja ź dźviuch ci troch partyj biez «Alternatyvy dla Hiermanii» («AdH») — nakolki jana budzie ŭstojlivaja, ci zmohuć jany pałahodzić supiarečnaści pamiž saboj? Lidarka «AdH» Alisa Vajdel učora pradkazała, što kaalicyja bieź jaje partyi chutka razvalicca.

— Supiarečnaści pamiž chryścijanskimi demakratami i patencyjnymi partniorami pa kaalicyi — sacyjał-demakratami i «Zialonymi» — mienšyja, čym pamiž chryścijanskimi demakratami i «AdH». Alisa Vajdel kaža, što CHDS faktyčna prosta skapijavała prahramu ŭ jaje partyi. Heta nie tak.

Adna z hałoŭnych prablem, jakaja staić pierad novym uradam, — prablema dziaržaŭnaha doŭhu. Patrebnyja vialikija inviestycyi ŭ infrastrukturu i ŭ sistemu adukacyi. Dylema — sastarełaja infrastruktura ci pavieličeńnie doŭhu? Z hetaj pryčyny razvaliłasia papiaredniaja ŭradavaja kaalicyja i vybary adbylisia daterminova, a nie ŭvosień.

Jašče adno vielmi vostraje pytańnie — mihracyja. Peŭny čas tamu byŭ padrychtavany zakonaprajekt, jakija realizoŭvaŭ novyja, bolš žorstkija padychody da hetaha pytańnia, jakija prapanavaŭ Jeŭrasajuz. Adnak Mierc, tady jašče lidar apazycyi, prapanavaŭ jašče bolš žorstki padychod, jaki byŭ padtrymany tolki «Alternatyvaj dla Hiermanii». Heta sparadziła vialikaje abureńnie. Sacyjał-demakraty i «Zialonyja» ŭ hetym pytańni prytrymlivajucca ahulnaha padychodu Jeŭrasajuza i vystupajuć suprać taho, kab naahuł zakryć miežy Hiermanii.

Ale ŭ pryncypie try partyi — CHDS/CHSS, sacyjał-demakraty i «Zialonyja» — mohuć damovicca pa hetych pytańniach. A kali ŭdasca stvaryć kaalicyju ź dźviuch partyj, damovicca budzie praściej. Chacia situacyja dla pieramožcaŭ nie najlepšaja. Najhoršy vynik, jaki byŭ u kansiervataraŭ u časy premjerstva Anhieły Mierkiel, — heta 33% u 2017 hodzie. Ciapier — jašče mienš. A ŭ sacyjał-demakrataŭ vynik sioleta — najhoršy za ŭvieś čas isnavańnia partyi, z kanca XIX stahodździa.

— Zvyčajna ŭ kaalicyi partfiel ministra zamiežnych spraŭ dastavaŭsia lidaru druhoha pavodle vahi čalca kaalicyi. U hetym vypadku heta sacyjał-demakraty. Hetaja pasada ŭ novym uradzie dastaniecca Ołafu Šolcu?

— Nie, Šolc zajaviŭ raniej, što, kali jahonaja partyja nie pieramoža na vybarach, jon pojdzie z palityki. U sacyjał-demakrataŭ budzie novy lidar — chutčej za ŭsio, im stanie Łars Klinhbajl, małady i ambitny palityk. Ale nie fakt, što jon u kaalicyi ŭznačalić MZS. Chryścijanskija demakraty kažuć, što chočuć atrymać i pasadu kanclera, i pasadu ministra zamiežnych spraŭ. Bo ŭ śviatle mižnarodnych vyklikaŭ, pierad jakimi staić Hiermanija, hetaja pasada robicca nadzvyčaj važnaj.

— A ŭ jakoj stupieni źniešniaja palityka moža źmianicca,— prynamsi, adnosna Rasii, Biełarusi i vajny va Ukrainie? Prezident ZŠA Donald Tramp vitaŭ pośpiech na vybarach chryścijanskich demakrataŭ jak adychod ad raniejšaj palityki «adsutnaści zdarovaha sensu». Ale ŭ kaalicyi budzie adna ci navat dźvie partyi, jakija i pravodzili tuju papiaredniuju palityku, jakaja nie padabałasia Trampu.

— Źniešniaja palityka budzie mianiacca, bo mianiajecca śviet. Mierc učora zajaviŭ: «Maim absalutnym pryjarytetam budzie jak maha chutčej umacavać Jeŭropu, kab krok za krokam my mahli sapraŭdy damahčysia niezaležnaści ad ZŠA. Paśla zajaŭ Donalda Trampa, zroblenych na minułym tydni, stała zrazumieła, što amierykancam (prynamsi, častcy amierykancaŭ u hetaj administracyi) los Jeŭropy ŭ značnaj stupieni abyjakavy». Jon skazaŭ, što nie dumaŭ, što jamu kali-niebudź daviadziecca kazać takija słovy.

— Ale ŭ praktyčnym sensie: što aznačajuć hetyja dekłaracyi pra «niezaležnaść Jeŭropy», u tym liku i ŭ śfiery abarony? Tramp ža i kaža jeŭrapiejcam: 5% ad VUP na vajskovyja vydatki. Hiermanija na čale ź Miercam hatovaja hetak adkazać na vyklik Trampa?

— Mierc skazaŭ pra pavieličeńnie vajskovych vydatkaŭ. Pačalisia pieramovy ź Vialikabrytanijaj i Francyjaj pra supracu ŭ jadziernaj śfiery. 5% ad VUP na vajskovyja vydatki ŭ ahladnaj budučyni nie vyhladajuć realnymi. Ciapier u Hiermanii vydatki na abaronu mienšyja za 2%. Ale ŭžo niama spadziavańnia na harantyi biaśpieki ad ZŠA, na toje, što Tramp budzie vykonvać 5-y artykuł statuta NATA, što jon abaronić krainy Jeŭropy ŭ vypadku napadu.

— Ładnuju častku harantyj ZŠA Jeŭropie ŭ śfiery biaśpieki składaje amierykanski «jadzierny parason». Kali nie budzie i jaho — ci iduć razmovy pra stvareńnie niamieckaj jadziernaj zbroi?

— Nie, pakul pra heta nichto nie havoryć. Razmova idzie adno pra pieramovy z Paryžam i Łondanam nakont ichniaha «jadziernaha parasona».

— Jakoj budzie palityka ŭrada Mierca adnosna Biełarusi? Navat kali budzie praciahvacca palityka sankcyj i izalacyi Rasii, to adnosna Biełarusi jość varyjanty. Možna razhladać jaje jak faktyčnaha satelita RF, jak pravincyju Rasii. A možna i sprabavać vyrvać z abdymkaŭ Pucina, što, tak vyhladaje, źbirajecca rabić administracyja Trampa. A jaki budzie vybar Mierca? Jon budzie praciahvać palityku raniejšaj kiraŭnicy MZS Bierbak?

— Tak, zbolšaha budzie praciahvacca palityka Analeny Bierbak. Chryścijanskija demakraty tradycyjna zaŭsiody byli na baku biełaruskaj apazicyi. Kali Mierc balatavaŭsia na pasadu kiraŭnika Chryścijanska-demakratyčnaha sajuza, jaho paprakali, što jon jeździŭ u Minsk u jakaści pradstaŭnika kancernu Stadler, jaki supracoŭničaŭ ź Biełaruśsiu. Mierc ad hetaha svajho minułaha paźniej dystancyjavaŭsia, pakinuŭ pasadu ŭ Stadler. Jon rezka krytykavaŭ palityku Alaksandra Łukašenki, asabliva paśla 2020 hoda, i vykazvaŭ salidarnaść z demakratyčnymi siłami Biełarusi. Tut varta adznačyć, što Mierc — partyjny funkcyjanier, naŭprost źniešniaj palitykaj raniej nikoli nie zajmaŭsia. Dla jaho heta budzie novy dośvied.

— Kali kaalicyju ŭdasca stvaryć tolki naprykancy krasavika, to da taho času kiravać Hiermanijaj budzie ŭrad Ołafa Šolca. A kali da Vialikadnia Tramp damovicca z Pucinym, ci moža Bierlin razam ź inšymi krainami ES i z Uładzimiram Zialenskim skazać: «Nie, my nie prymajem taki mir, my budziem praciahvać dapamahać zbrojaj i hrašyma Ukrainie, Ukraina budzie zmahacca»?

— Takaja imaviernaść jość, Jeŭropa moža pajści svaim šlacham. U Mierca i ŭ jahonaj partyi vielmi artykulavanaja pazicyja, što Ukrainie treba dapamahać usimi mahčymymi srodkami. U ich hetaja pazicyja bolš vyraznaja i mocnaja, čym u sacyjał-demakrataŭ.

— Kali ŭ kaalicyi nie budzie «Zialonych», nakolki imavierna, što novy ŭrad abydziecca z «zialonaj ekanomikaj» prykładna hetak ža, jak Tramp abychodzicca ź joju ŭ ZŠA? Naprykład, vierniecca da atamnaj enierhietyki?

— Heta małaimavierna. AES, jakija byli zamarožanyja, — vielmi staryja, heta technałohii 90-ch hadoŭ. Adnavić ich — heta znoŭ ža patrebnyja šmatmiljardnyja inviestycyi. A dzie ŭziać hrošy? Letaś tracina ŭsioj elektraenierhii, hienieravanaj u Hiermanii, była pradukavanaja alternatyŭnymi krynicami. Alisa Vajdel — lidarka «AdH» — abiacała ŭ vypadku pieramohi paznosić «vietraki». Mierc hetaha rabić dakładna nie budzie, navat kali «Zialonyja» nie ŭvojduć u kaalicyju.

• 1
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0