U Jehipcie ŭpieršyniu za stahodździe znoŭ znajšli hrabnicu faraona
20.02.2025 / 19:47
Apošni raz u Jehipcie znachodzili hrabnicu faraona ŭ 1922 hodzie — tady daśledčyki adkryli miesca pachavańnia Tutanchamona. Novuju hrabnicu znajšli roŭna praz sto hadoŭ, ale apaznać jak hrabnicu faraona Tutmosa II zmahli tolki ciapier.
Reljef Tutmosa II u Karnakskim chramie. Fota: Wikimedia Commons
Členy sumiesnaj jehipiecka-brytanskaj misii identyfikavali hrabnicu faraona Tutmósa II, jakaja znachodzicca ŭ rajonie Vadzi-Habanat-el-Kurud na zachad ad Łuksora, paviedamlaje Reuters sa spasyłkaj na Ministerstva turyzmu i staražytnaściaŭ Jehipta.
Hrabnicu vyjavili jašče ŭ 2022 hodzie, adnak tolki ciapier jaje dakładna atrybutavali — navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što heta pachavańnie sapraŭdy naležała Tutmosu II, jaki kiravaŭ Jehiptam u 1492—1479 hh. da n.e. i pamior va ŭzroście 40 hadoŭ ad zahadkavaj vysypki.
Frahmient rośpisu stoli z zornym niebam, vyjaŭleny ŭ hrabnicy. Fota: Ministerstva turyzmu i staražytnaściaŭ Jehipta
Razburanaja hrabnica faraona Tutmosa II. Fota: Ministerstva turyzmu i staražytnaściaŭ Jehipta
Razburanaja hrabnica faraona Tutmosa II. Fota: Ministerstva turyzmu i staražytnaściaŭ Jehipta
Jak adznačaje vydańnie, archieołahi zmahli apaznać hrabnicu Tutmosa II dziakujučy alebastravym vazam z nadpisam «spačyły car» i frahmientam rytualnych tekstaŭ, a taksama sasudam ź imionami faraona i jaho žonki i pierajemnicy Chatšepsut, adnoj ź niamnohich žančyn-kiraŭnic Jehipta. Taksama ŭ hrabnicy vyjavili frahmienty staražytnaha rośpisu z zornym niebam.
«Hetyja znachodki dazvalajuć z upeŭnienaściu śćviardžać, što vyjaŭlenaje pachavańnie sapraŭdy naležała Tutmosu II», — zajaviŭ hienieralny sakratar Viarchoŭnaha savieta staražytnaściaŭ Jehipta Mochamied Ismaił Chaled.
Frahmient alebastravaj vazy z kartušam, jaki źmiaščaje carskaje imia. Fota: Ministerstva turyzmu i staražytnaściaŭ Jehipta
Pavodle daśledčykaŭ, hrabnica była mocna paškodžanaja ŭ vyniku pavodki, jakaja adbyłasia nieŭzabavie paśla śmierci Tutmosa II. Jaho mumiju znajšli jašče ŭ 1881 hodzie, ale miesca pachavańnia faraona dahetul zastavałasia nieviadomym. Cikava, što jaje vyjavili ŭ inšym miescy — u tajniku Dejr-el-Bachry ŭ kancy XIX stahodździa. Tam tady znajšli šmat carskich pareštkaŭ, u tym liku mumiju Tutmosa III, syna Tutmosa II, adnaho z samych znakamitych pravicielaŭ Jehipta.
U cieniu svajakoŭ. Chto taki Tutmos II?
Tutmos II byŭ faraonam XVIII dynastyi Staražytnaha Jehipta, jaki kiravaŭ pryblizna ŭ 1492—1479 hh. da n.e. Jahonaje kiravańnie było adnosna karotkim i nie adznačałasia maštabnymi vajennymi kampanijami ci hrandyjoznymi budaŭničymi prajektami, u adroźnieńnie ad dziejnaści jaho papiarednikaŭ i pierajemnikaŭ. Pavodle krynic, jon zdušyŭ paŭstańnie na poŭdni Nubii i strymaŭ pahrozu z boku azijackich plamionaŭ, ale ŭ cełym jaho ŭłada zaležała ad mahutnych pałacavych hrupovak i, mahčyma, ad jahonaj žonki Chatšepsut, jakaja mieła značny ŭpłyŭ pry dvary.
Hałava mumii faraona Tutmosa II. Fota: Wikimedia Commons
Chatšepsut, nie tolki jaho žonka, ale i zvodnaja siastra, była adnoj z najvybitniejšych kiraŭnic Jehipta. Paśla śmierci muža jana spačatku kiravała jak rehientka pry małaletnim Tutmosie III, synie Tutmosa II ad nałožnicy Isidy, a zatym zachapiła ŭładu i sama stała faraonam. Mienavita Chatšepsut paźniej adbudavała vieličny chram u Dejr-el-Bachry, dzie była vyjaŭlena mumija Tutmosa II, i praviała handlovuju ekśpiedycyju ŭ krainu Punt.
Chram u Dejr el-Bachry, pabudavany Chatšepsut, žonkaj Tutmosa II. Cieła faraona, jakoje pieršapačatkova było pachavana va ŭłasnaj hrabnicy, było paśla pieraniesieny žracami ŭ tajnik chrama, dzie jaho i vyjavili daśledčyki ŭ 1881 hodzie. Fota: Wikimedia Commons
Sam Tutmos II, pavodle mierkavańniaŭ daśledčykaŭ, pamior maładym, mahčyma, ad chvaroby. Jahonaje kiravańnie, jakoje ŭ značnaj stupieni zaležała ad dvara i žrectva, ćmianieje na fonie kiravańnia jaho znakamitaj žonki i jaho syna, vialikaha zavajoŭnika Tutmosa III.