Ježa

Hetuju sadavinu ludzi masava spažyvajuć zimoj. A jana litaralna našpihavanaja chimijaj

Sadavina to karysnaja, ale zimoj niekatoryja jaje vidy lepš nie kuplać. Pahladzicie, što varta abmiežavać.

Ilustracyjnaje fota / Joliss / Wikimedia Commons

Sadavina ŭtrymlivaje šmat vitaminaŭ, minierałaŭ i klatčatki, nieabchodnych dla pravilnaha funkcyjanavańnia arhanizma. Jana vydatnaja krynica pryrodnych antyaksidantaŭ, jakija abaraniajuć kletki ad škodnaha ŭździejańnia svabodnych radykałaŭ. Jaje rehularnaje spažyvańnie ŭmacoŭvaje imunitet i palapšaje stravavańnie.

Adnak zimoj niekatorych vidaŭ sadaviny varta paźbiahać.

Jakuju sadavinu lepš nie jeści zimoj?

Niebiaśpieku ŭjaŭlajuć sadavina i jahady, jakija nie z hetaha siezonu i jakija doŭha nie zachoŭvajucca. Takija płady i jahady viazuć da nas z dalokich krain i mocna apracoŭvajuć funhicydami i piestycydami, kab jany nie zhnili pa darozie.

Tamu impartavanaja sadavina, jakaja pastaŭlajecca ŭ krainy Uschodniaj Jeŭropy, časta nasyčanaja chimikatami. Heta moža niehatyŭna adbicca na arhaniźmie, asabliva pry rehularnym užyvańni zimoj.

Naprykład, kłubnicy i maliny. Ich impartujuć z paŭdniovych krain, a dla zachavańnia pryvabnaha vyhladu i pavieličeńnia terminu zachoŭvańnia apracoŭvajuć śpiecyjalnymi rečyvami.

Navukoŭcy z Environmental Working Group (EWG) padkreślivajuć, što ŭ kłubnicach, upakavanych u polietylen, jakija možna kupić u supiermarkiecie, jany znajšli ažno 40 roznych piestycydaŭ. 

Biezumoŭna, u Biełarusi i inšych krainach dziejničajuć peŭnyja abmiežavańni na prymianieńnie piestycydaŭ, a taksama isnujuć sanitarnyja normy i praviły, jakija rehulujuć utrymańnie reštkaŭ chimičnych rečyvaŭ u praduktach. Heta dapamahaje źnizić ryzyki dla zdaroŭja spažyŭcoŭ.

Adnak navat pry strohim kantroli varta pamiatać, što piestycydy schilnyja nazapašvacca ŭ arhaniźmie, asabliva kali traplajuć tudy rehularna i ŭ vialikich kolkaściach.

A što varta jeści?

Miedyki padkreślivajuć, što poźniaj vosieńniu i zimoj naturalny vybar — cytrusavyja i banany. Apielsiny, hrejpfruty i mandaryny — idealnyja dla zimy, bo jany nie tolki smačnyja, ale i karysnyja.

Hetyja płady bahatyja antyaksidantami, utrymlivajuć vialikuju kolkaść vitaminu S i spryjajuć umacavańniu imunitetu ŭ siezon hrypu i virusnych infiekcyj. 

Nie varta zabyvacca i pra jabłyki dy hrušy miascovaha pachodžańnia. Jany dobra zachoŭvajucca na praciahu ŭsioj zimy i źjaŭlajucca krynicaj klatčatki, jakaja spryjaje zdarovamu stravavańniu. Jabłyki ŭtrymlivajuć piekcin, jaki dapamahaje źnižać uzrovień chalesterynu ŭ kryvi, a hrušy bahatyja na vitamin K i miedź, što spryjaje zdaroŭju kostak i sasudaŭ.

Taksama karysnymi zimoj buduć suchafrukty (ślivy, abrykosy, razynki). Jak pisała «Naša Niva», jany źjaŭlajucca kancentravanaj krynicaj vitaminaŭ i minierałaŭ. Padčas suški płady stračvajuć vadu, ale zachoŭvajuć pažyŭnyja rečyvy, što robić ich asabliva karysnymi ŭ zimovy pieryjad, kali asartymient śviežaj sadaviny abmiežavany. Naprykład, kuraha (sušanyja abrykosy) bahataja kalijem, jaki nieabchodny dla narmalnaj raboty serca, a čarnaśliŭ spryjaje palapšeńniu stravavańnia dziakujučy vysokamu ŭtrymańniu klatčatki.

Zimoj varta źviarnuć uvahu taksama na kvašanuju kapustu i marynavanyja ahurki — heta tradycyjnyja pradukty ŭ zimovym racyjonie. Jany bahatyja na vitamin S i prabijotyki, jakija padtrymlivajuć zdarovuju mikrafłoru kišečnika i ŭmacoŭvajuć imunitet. Kvašanaja kapusta taksama ŭtrymlivaje vitamin K i žaleza, što spryjaje zdaroŭju kryviatvornaj sistemy.

Kamientary da artykuła